
Gökova Körfezi’nde kum köpekbalığı (Carcharhinus plumbeus) için yürütülen izleme çalışmaları, türün davranışı, görülme sıklığı, dağılımı ve Boncuk Koyu’nu kullanan birey sayısı hakkında bilgi edinmek ve koruma çalışmalarını planlamak amacıyla gerçekleştirilmektedir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü (TVKGM) koordinasyonunda ve Akdeniz Koruma Derneği’nin uygulayıcılığında Boncuk Koyu’nda kum köpekbalığı için daha fazla veriyi daha kısa sürede edinme amacıyla Mayıs ayında tam zamanlı kamera sistemi kurmuştur.
Gökova Körfezi’nde kum köpekbalığı için yürütülen izleme ve koruma çalışmaları bütüncül olarak ele alınmaktadır. Kurulan yeni kamera sistemi, bu yaklaşımı destekleyecek şekilde planlanmıştır. Bu nedenle türün izlenmesi için su altına iki ve karaya bir adet kamera yerleştirilmiştir. Sualtına yerleştirilen kameralar üzerine eklenen sıcaklık ölçerler ile iklim değişikliğinin etkisiyle artan deniz suyu sıcaklıklarının, türe etkisinin tespit edilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca koyda kum köpekbalığına karşı yasa dışı aktiviteleri izleyebilmek amacıyla karaya bir adet gece görüşlü kamera yerleştirilmiştir. Enerjisini güneşten alan tam zamanlı kamera sistemi, GSM operatörü aracılığı ile uzaktan üç kameranın da anlık görüntülerinin izlenebilmektedir. Bu sistem, bugüne kadar kısa süreli görüntü alınabilen kameraların aksine daha fazla verinin daha hızlı edinilmesine olanak sağlamaktadır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdür Yardımcısı Nuri Kunt: “Boncuk Koyu, kum köpekbalığı başta olmak üzere su samuru, Akdeniz foku, orfoz gibi nesli tehlike altında olan türlerin yaşama alanıdır. Gökova Körfezi, kum köpekbalığı gibi türleri ve yaşam alanlarını güvenceye almak amacıyla 1988 yılında Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan edilmiştir. Bu türleri ve yaşam alanlarını korumak, Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesi için önemli olduğu kadar dünya için de önemlidir. Nesli tehlike altındaki bu türün yok olması, pek çok türün yaşamını birbirine bağlayan besin zinciri için tehdittir. Bu nedenle kum köpekbalığı için tehdit niteliğindeki her türlü etkenin ortadan kaldırılması için çalışmalarımızı tür ve alanı izleme-koruma olarak çok yönlü olarak araştırıyoruz. Boncuk koyu aynı zamanda Gökova Körfezi’ndeki beş koyla birlikte 2010 yılında “Balıkçılığa Kapalı Alan” ilan edilerek Boncuk Koyu’nda her türlü su ürünleri avcılığı durdurulmuştur.
Ayrıca Bakanlığımız tarafından Özel Çevre Koruma Bölgelerinde Deniz Kaplumbağaları, Deniz Çayırları, Deniz Memelileri (Balina, Yunus) Kum Zambağı, Sığla Ağacı, Flamingolar, Bozkır Kartalı gibi önemli tür ve habitatlar için koruma ve izleme çalışmalarını ilgili kamu kurum kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve üniversiteler ile iş birliği içerisinde yürütmekteyiz.
Türkiye’nin de tarafı olduğu Biyoçeşitlilik Sözleşmesi kapsamında 2000 yılından bu yana 22 Mayıs tarihini Dünya Biyolojik Çeşitlilik Günü olarak anıyoruz. Bu yıl dünyanın farklı yerlerinde “Çözümün parçasıyız” sloganı ile biyolojik çeşitliliğin herkes için önemli ve tehditlerin ortadan kaldırılmasında herkesin sorumluluğu olduğuna vurgu yapılmaktadır.
Bu önemli günde Boncuk Koyu’ndan aynı mesajı veriyor ve Boncuk Koyu’nda yasa dışı faaliyetlerin (amatör ve ticari balıkçılık, atık boşaltma, zıpkın avcılığı) ortadan kalkması için herkesi çözümün parçası olmaya davet ediyorum.”
Akdeniz Koruma Derneği Başkanı Zafer Kızılkaya: “Tam zamanlı kamera sisteminin kurulum çalışmaları Mayıs ayında gerçekleştirilmiş olup, sualtı kameralarından ilk kum köpekbalığı görüntüsü Mayıs ayı içerisinde kaydedilmiştir. Kum köpekbalığının izlenmesi için 2006 yılından bu yana Çevre ve Şehircilik Bakanlığı TVKGM’nin koordinasyonunda şnorkelle ve sualtı kameraları ile kısa süreli görüntü alınan izleme çalışmaları yürütmekteyiz.